Zadłużenie publiczne Polski jest większe, niż mogłoby się wydawać największym pesymistom.
Ze sporym poślizgiem i bez zbędnego rozgłosu Polska przekazała niedawno Eurostatowi, unijnemu urzędowi statystycznemu, dane za rok 2018 dotyczące zobowiązań emerytalnych. Zgodnie z unijnym prawem należy to robić co trzy lata. Okazuje się, że jest gorzej niż można się było domyślać. Otóż w 2018 roku wartość nabytych uprawnień emerytalnych w ramach ubezpieczeń społecznych wyniosła w Polsce 6 189 065 mln złotych. To nieco ponad trzyletnie PKB Polski. Dla porównania całkowite dochody budżetu państwa w 2018 roku wyniosły 380 mld złotych, czyli omawiane uprawnienia były 16,3 (!) razy wyższe niż roczny budżet Polski.
19 budżetów Polski
Tymczasem całkiem niedawno Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju optymistycznie kalkulowała (o czym pisałem na tych stronach), że w 2021 roku ukryty dług publiczny przekracza 4,8 biliona złotych. Jak widzimy, było to spore niedoszacowanie ze strony ekspertów FOR. Bo ta kwota to nic innego jak właśnie ukryty dług publiczny, zobowiązania emerytalne i rentowe państwa (podatników) wobec przyszłych emerytów i rencistów. Co gorsza, zobowiązania te rosną w zawrotnym tempie. Po raz pierwszy dane te Polska przekazała Eurostatowi za rok 2015. Wtedy zobowiązania te wyniosły 4 959 144 mln złotych. Czyli w latach 2015-2018 wzrost wyniósł niemal 25 proc. W relacji do PKB doszło do zwiększenia tych sum z 275 proc. w 2015 roku do 292 proc. w 2018 roku. Jeśli przyjmiemy, że w kolejnych trzech latach wzrost był na podobnym poziomie, to by oznaczało, że w tym roku ukryte zadłużenie Polski sięga kwoty ponad 7,7 biliona złotych! A to już jest niemal 328 proc. tegorocznego PKB.
Widać wyraźnie, że szybko rosnący oficjalny dług publiczny to pestka w porównaniu z długiem ukrytym. Ten pierwszy po drugim kwartale br. przekroczył 1,4 biliona złotych. Można oszacować, iż łącznie dług oficjalny i ukryty Polski sięga aktualnie astronomicznej i niewyobrażalnej sumy 9,1 bilionów złotych! To niemal czteroletnie PKB lub prawie 19 aktualnych rocznych budżetów Polski. Oznacza to, że aby spłacić to kolosalne zadłużenie, przez 19 lat trzeba by wszystkie dochody budżetowe w całości przeznaczać tylko na ten jeden cel.
Negatywne konsekwencje
Ile z tego przypada na jedną osobę? Aktualnie każdy Polak, wliczając w to noworodków i starców, ma do spłacenia prawie 38 tys. złotych długu jawnego i ok. 208 tys. złotych długu ukrytego, czyli łącznie ok. 246 tys. złotych. Czy ci ludzie są winni tej sytuacji? Nie. To politycy wkręcili nas w spiralę rosnącego zadłużenia publicznego, którego nigdy nie da się spłacić.
Ma to też cały szereg innych negatywnych konsekwencji, w tym jedną bardzo złą. Oczywiste jest to, że dłużnik jest zależny od wierzyciela. Tak jest i w tym przypadku. Zadłużone władze są w kieszeni tych, którzy pożyczyli pieniądze i będą je pożyczać nadal – także na wypłacenie tych ukrytych zobowiązań (sami podatnicy nie będą w stanie podołać temu zadaniu, więc cały czas dług będzie rolowany), jeszcze bardziej je uzależniając od siebie. W ten sposób rządzący Polską – na własne życzenie, bo prowadząc nierozsądną politykę – stali się zakładnikami i muszą spełniać wolę wierzycieli. Najczęściej wbrew interesom Polski i Polaków.
Małym pocieszeniem jest to, że inne kraje Unii Europejskiej prowadzą jeszcze bardziej nierozsądną politykę, której efektem jest jeszcze większe ukryte zadłużenie publiczne. Rekordzistą jest Luksemburg z zobowiązaniami emerytalnymi w 2018 roku na poziomie 528 proc. tamtejszego PKB. Na kolejnych miejscach w tym niechlubnym rankingu znalazła się Austria (446 proc. PKB) i Francja (430 proc. PKB). Najlepiej pod tym względem jest w Danii, której zobowiązanie emerytalne w 2018 roku wynosiły „zaledwie” 94 proc. PKB. Polska znajduje się mniej więcej w połowie tej niechlubnej listy.
